DE JUISTE BESCHERMENDE KLEDING VOOR HET WERKEN AAN ELEKTRISCHE AUTO'S

WAT BETEKENT E-MOBILITEIT VOOR DE VEILIGHEID OP HET WERK?

Volgens het Kraftfahrt-Bundesamt waren er begin 2024 ongeveer 1,4 miljoen elektrische auto's geregistreerd in Duitsland. Ook al zijn de cijfers de laatste tijd langzamer gestegen dan politici hadden gehoopt in het kader van de vervoerstransitie, toch maken e-auto's nu deel uit van het dagelijks leven op de Duitse wegen en zullen ze in de nabije toekomst voertuigen met verbrandingsmotoren vervangen als het belangrijkste vervoermiddel. 

De vervoerstransitie naar elektromobiliteit gaat ook gepaard met problemen op het gebied van veiligheid op het werk. Elektrische gevaren spelen geen rol bij het werken aan auto's met verbrandingsmotoren, omdat autoaccu's meestal een spanning van 12 volt (V) hebben. De hoogspanningssystemen (HV-systemen) van elektrische auto's hebben daarentegen spanningen die variëren tussen 60 V en 1500 V DC of 30 V en 1000 V AC.

RISICO ELEKTRISCHE GEVAREN 

Voor werknemers in de auto-industrie of in werkplaatsen betekent dit dat ze mogelijk onder spanning werken tijdens alle activiteiten in de verschillende levensfasen van een elektrische auto - van de productie van de auto tot het onderhoud en de reparatie van het voertuig en het recyclen van de accu. Elektrische gevaren vormen daarom het grootste risico in verband met elektrische aandrijftechnologie.

Als algemene regel geldt dat iedereen die aan hybride of elektrische voertuigen werkt extra kwalificaties nodig heeft. Deze worden gespecificeerd in de relevante DGUV Information 209-093 "Kwalificatie voor werkzaamheden aan voertuigen met hoogspanningssystemen". Er zijn verschillende kwalificatieniveaus (bijv. elektricien voor hoogspanningsinstallaties), afhankelijk van de functie. Dit artikel gaat echter niet over deze kwalificatie. De focus ligt eerder op de vraag welke effecten het werken aan elektrische auto's heeft op de keuze van beschermende kleding. 

HOE BESCHERMEN ELEKTROTECHNICI ZICHZELF TEGEN VLAMBOGEN?

De arbodienst en andere instanties proberen het risico van vlambogen te minimaliseren voor degenen die mogelijk risico lopen. De genomen maatregelen moeten altijd voldoen aan de algemene principes van risicopreventie volgens de Arbowet. Technische maatregelen zoals isolatie en afdekkingen hebben voorrang op organisatorische maatregelen, zoals het labelen van HV-voertuigen in de werkplaats of het naleven van voorgeschreven wachttijden om de spanning te verlagen. Als deze maatregelen niet voldoende zijn, moeten persoonlijke maatregelen worden genomen, waaronder het dragen van persoonlijke beschermingsmiddelen.

5 VEILIGHEIDSREGELS VOOR HET ONDERHOUD EN DE REPARATIE VAN ELEKTRISCHE AUTO'S

Voordat je een elektrisch voertuig gaat repareren, moet het spanningsvrij worden gemaakt. In principe moet je altijd dezelfde procedure volgen bij het onderhouden of repareren van een elektrische auto. De DGUV Information 209-093 bepaalt dat werkzaamheden aan het HV-systeem alleen mogen worden uitgevoerd als vijf veiligheidsregels in acht worden genomen:

1. Ontgrendelen 
2. Beveiligen tegen opnieuw inschakelen
3. Afwezigheid van spanning vaststellen 
4. Aarding en kortsluiting 
5. Naburige delen die onder spanning staan moeten afgedekt of afgezet worden.

REKENING HOUDEN MET MENSELIJKE FOUTEN 

Als deze vijf veiligheidsregels worden nageleefd, zullen werkzaamheden aan de elektrische auto dus niet onder spanning worden uitgevoerd. Toch kunnen menselijke fouten en het niet naleven van de regels nooit helemaal worden uitgesloten. Daarom raadt Heike Altenhofen, productmanager persoonlijke beschermingsmiddelen bij de in Keulen gevestigde kledingfabrikant BP - Bierbaum-Proenen, aan om altijd de juiste beschermende kleding te dragen. "Dit is de enige manier om op veilig te spelen en voorbereid te zijn op het ergste scenario." Deze aanbeveling geldt zowel voor de productie van elektrische auto's als voor de reparatie of het onderhoud ervan.

Als je vroeger in een garage rondkeek zag je monteurs in workwear - met andere woorden, werkkleding waarvoor geen normen gelden. "Speciale beschermende kleding was ook niet nodig voor onderhoud of reparaties aan auto's met verbrandingsmotoren," legt Heike Altenhofen van BP - Bierbaum-Proenen uit. Maar de situatie is heel anders als het gaat om werk aan elektrische auto's dat - in ieder geval mogelijk - onder spanning wordt uitgevoerd en dat in de loop van de vervoerstransitie de norm zal worden in Duitse werkplaatsen. Er bestaat namelijk altijd het risico van een boogfout, die koste wat kost moet worden vermeden.

RISICO OP ONOMKEERBAAR LICHAMELIJK LETSEL OF OVERLIJDEN 

Er is sprake van een boogfout als er een vlamboog ontstaat in een elektrisch systeem of in elektrische apparatuur die niet het gevolg is van de gewone werking ervan, maar van een storing. In dit geval komen er in zeer korte tijd enorme hoeveelheden energie vrij. In de DGUV-informatie waarschuwt de Duitse Gesetzliche Unfallversicherung voor een "tot nu toe ongekend niveau van elektrisch gevaar. Er bestaat een risico op onomkeerbaar lichamelijk letsel of overlijden door een elektrische schok of vlamboog".

MULTINORM BESCHERMENDE KLEDING - DE KLEDINGOPLOSSING VOOR E-MOBILITEIT EN E-HANDEL  

Bij het kiezen van de juiste beschermende kleding kiezen steeds meer bedrijven daarom niet uitsluitend voor vlamboogbescherming maar voor multinorm beschermende kleding om hun werknemers zo goed mogelijk en tegen zoveel mogelijk risico's te beschermen. Enerzijds omdat het hen in staat stelt op veilig te spelen en hun hoge interne veiligheidsnormen te handhaven - een zeer belangrijk aspect, vooral in tijden van een enorm tekort aan geschoolde arbeidskrachten. Aan de andere kant kunnen werknemers ook flexibeler worden ingezet omdat ze - mits ze over de benodigde kwalificaties beschikken - alle werkzaamheden aan elektrische auto's kunnen uitvoeren. 

FOCUS OP LICHTHEID

Moderne multinorm beschermende kleding heeft niet veel meer gemeen met de PBM's uit het verleden, die meer weg hadden van een harnas. Dit komt vooral door moderne stoffenmixen. Fabrikanten mengen bijvoorbeeld inherent vlamvertragende vezels zoals modacryl en aramide met katoen, polyamide, polyester en antistatische vezels. In vlamboogbeschermingsklasse 1 resulteert dit in een totaal gewicht van slechts 245 g/m². In beschermingsklasse 2 zijn alleen de sterk blootgestelde delen aan de voorkant voorzien van 2 lagen. 

WERKEN ZONDER WEERSTAND

Naast het geringe gewicht van de PBM speelt ergonomie ook een doorslaggevende rol in het draagcomfort. Als de kleding zich aanpast aan de bewegingen en niet voor weerstand zorgt, voelt deze voor de drager automatisch veel lichter. "Wat betreft comfort en lichtheid is moderne multinorm beschermende kleding absoluut vergelijkbaar met hedendaagse workwear," vat expert Heike Altenhofen samen. Met dit in gedachten is het dus absoluut zinvol om multinorm beschermende kleding te gebruiken voor al het werk aan elektrische auto's en zo werknemers de best mogelijke bescherming te bieden.