Meer dan bescherming tegen gevaarlijke vlambogen: multinorm beschermkleding

Gevaar door vlambogen

Wat is een gevaarlijke vlamboog?

Een gevaarlijke vlamboog is het grootste gevaar dat kan voorkomen als je onder spanning werkt. Vlambogen moeten absoluut worden vermeden vanwege het gevaar voor mens en apparatuur. Als er een gevaarlijke vlamboog (lichtboog) optreedt in een elektrisch systeem, komt er binnen zeer korte tijd een enorme hoeveelheid energie vrij. De Duitse beroepsvereniging voor energie-, textiel-, elektrische en mediaproducten (BG ETEM) definieert een gevaarlijke vlamboog in haar 'richtlijn voor de keuze van persoonlijke beschermingsmiddelen (PBM's) tegen de thermische effecten van een vlamboog' als een 'zichzelf in stand houdende ontlading in een gas. Gevaarlijke vlambogen ontstaan door ionisatie van gas en brengen een elektrisch geleidende verbinding tot stand tussen elektroden van verschillende potentiëlen met verschillende geleiders of tussen een van deze geleiders en de aarde.

Wanneer ontstaat een gevaarlijke vlamboog?

Een gevaarlijke vlamboog/lichtboog in een elektrisch systeem is een onbedoelde gebeurtenis. Er is sprake van een gevaarlijke vlamboog als er een vlamboog/lichtboog ontstaat in een elektrisch systeem of elektrische apparatuur die niet het gevolg is van de gewone werking ervan, maar van een storing/defect. De oorzaak is ofwel een technische fout of, in de meeste gevallen, een menselijke fout.'

Hoe gevaarlijk zijn deze vlambogen?

De gevolgen van een onbedoelde gevaarlijke vlamboog zijn voor de betrokkenen zeer ernstig en kunnen in extreme gevallen zelfs dodelijk zijn. In de lichtkolom van de boog overschrijdt de temperatuur kortstondig 9000 graden Celsius, wat bijna twee keer zo hoog is als op het oppervlak van de zon. De stroomsterkte bereikt waarden van enkele kiloampères (kA). Zelfs elektrische schokken van minder dan honderd milliampère (mA), bijvoorbeeld uit een standaard stopcontact thuis, kunnen al levensbedreigend zijn. De intense hitte en hoge stroomsterkte veroorzaken bovendien een drukgolf die zich snel uitbreidt. En daar houden de gevaren niet op: de elektromagnetische straling van de gevaarlijke vlamboog kan ernstige schade aan de huid en ogen veroorzaken, en de giftige gassen die bij de verbranding vrijkomen kunnen chemische brandwonden veroorzaken en tot vergiftiging leiden.

In dit opzicht is ook de norm IEC 61482-2 inzake beschermende werkkleding tegen thermische gevaren door elektrische vlambogen van belang.

Waar moeten fabrikanten op letten bij beschermende kleding tegen elektrische vlambogen?

Fabrikanten moeten met veel aspecten rekening houden bij het ontwikkelen van persoonlijke beschermingsmiddelen tegen elektrische vlambogen. Toonaangevende fabrikanten van beschermende kleding tegen elektrische vlambogen, zoals BP, vertrouwen op multinorm beschermende werkkleding, omdat deze niet alleen beschermt tegen gevaarlijke vlambogen, maar ook bescherming biedt tegen veel andere gevaren en risico's in de werkomgeving.

Multinorm beschermende kleding moet aan een groot aantal normen voldoen. Uiteraard staat hierbij de veiligheid van de drager op de eerste plaats. Daarnaast is de grootste uitdaging het vinden van oplossingen die enerzijds voldoen aan de hoge eisen van de normen en anderzijds ook de drager op de lange termijn een prettig draagcomfort geven.

Want werknemers stellen tegenwoordig dezelfde hoge eisen op het gebied van comfort en ontwerp aan hun beschermende kleding als aan hun vrijetijds-, outdoor- of sportkleding. Deze wens is zeer begrijpelijk want werknemers dragen hun werkkleding immers acht tot tien uur per dag. Wie zijn beschermende kleding zo lang draagt, moet zich prettig kunnen voelen in zijn PBM.

Welke kleding voor gevaarlijke vlambogen is er?

Met haar multinorm collectie werkkleding biedt BP een uitgebreid assortiment beschermende kleding tegen gevaarlijke vlambogen en andere gevaren en risico's op het werk. Deze omvatten:

• Vlamboog jacks volgens EN 61482-2 (beschermingsklasse 1 en 2),
• Vlambook broeken en amerikaanse overalls/tuinbroeken conform EN 61482-2 (beschermingsklasse 1 en 2)
• Vlamboog hoodies volgens EN 61482-2 (APC 1)
• Vlamboog overalls volgens EN 61482-2 (APC 1)

Lichtgewicht dankzij een slimme mix van stoffen

Vooral met het oog op de steeds warmere zomers, is het belangrijk dat de kleding licht is. Bovendien is het op de werkplekken waar multinorm beschermende kleding gedragen wordt vaak erg warm en het werk intensief. Daar komt nog bij dat het werk vaak in geforceerde houdingen moet worden gedaan. De vraag is: hoe kun je bescherming en lichtheid combineren? Hier komen bijvoorbeeld geavanceerde stofmengsels om de hoek kijken die relatief licht en toch zeer duurzaam en resistent zijn. Fabrikanten combineren bijvoorbeeld inherent vlamvertragende vezels, zoals modacryl en aramide, met katoen, polyamide, polyester en antistatische vezels. Je kunt meer lezen over dit onderwerp in onze blogpost 'Beschermende werkkleding - De juiste stof.'

Wat is het nadeel van een PBM gemaakt van katoen?

Vroeger bestonden PBM vaak uit vlamvertragend katoen. Het probleem was dat de kleding bij elke wasbeurt kleiner en harder kon worden. Tegenwoordig is kleding veel beter bestand tegen wassen. Een ander nadeel is het maximale aantal wascycli en het hoge gramgewicht. Moderne multinorm beschermende kleding bestaat uit een mix van stoffen die voldoet aan vlamboog beschermingsklasse 1 met 245 g/m². In beschermingsklasse 2 zijn alleen de sterk aan gevaar blootgestelde lichaamsdelen aan de voorkant voorzien van 2 lagen. Het draagcomfort van deze PBM is absoluut vergelijkbaar met moderne werkkleding.

Slimme oplossing: opgestikte en gesegmenteerde reflecterende strepen

De opgestikte en gesegmenteerde reflecterende strips zorgen dat de kleding bijzonder licht voelt. Ze hebben veel voordelen. Voor de drager is de kleding aanzienlijk lichter en de bewegingsvrijheid groter. En ook voor het wassen zijn er veel voordelen. Met een goed opgestikte, gesegmenteerde reflecterende strip is er geen naad die los kan raken. Dit betekent dat er minder reparaties nodig zijn. De kleding is hierdoor duurzamer en gaat langer mee.

Naast het geringe gewicht van de PBM speelt ergonomie ook een doorslaggevende rol in het draagcomfort. Als de kleding zich aanpast aan de bewegingen en niet voor weerstand zorgt, voelt deze voor de drager automatisch veel lichter. Veel dragers van multinorm beschermende kleding doen hun werk immers voor een groot deel in geforceerde houdingen, bijvoorbeeld in een uitgegraven put. Daarbij mag kleding niet knellen of hinderen.

Beschermende kleding in pasvorm voor dames

Bij beschermende kleding speelt de pasvorm voor dames een speciale rol. Deze is namelijk nog steeds een grote uitzondering. Vrouwen die in de energiesector werken, moeten vaak uniseks kleding of een kleine maat mannenkleding dragen. Deze passen echter vaak zeer slecht, waardoor vrouwen zich ongemakkelijk voelen. Dit kan hun werk bovendien ook negatief beïnvloeden. Vrouwen verwachten daarom, volledig terecht, een oplossing/kleding die aan hun behoeften voldoet. Ook werkgevers dringen bij fabrikanten actief aan op pasvormen voor dames. Werkgevers zien immers al langer in dat kleding ook een middel is om respect te tonen voor alle medewerkers, de teamgeest te bevorderen en de motivatie te verhogen. Beschermende kleding moet tegenwoordig ook deze functie vervullen.

Hoe belangrijk werkkleding en beschermende kleding voor vrouwen tegenwoordig is, beschrijven we in onze blog over werkkleding voor vrouwen.

Waarom is de geschiktheid voor industrieel wassen/reinigen zo belangrijk voor mulitnorm kleding?

Een ander aspect waar vooral werkgevers naar kijken, is de geschiktheid van kleding voor industriële reiniging volgens ISO 15797, want of het nu gaat om nuts-, energie of industriële bedrijven, vrijwel alle bedrijven laten hun beschermende kleding professioneel en hygiënisch verwerken. Deze trend is verder aangewakkerd door de coronapandemie. Industrieel wassen/reinigen, inclusief hygiënisch wassen, wordt uitgevoerd bij temperaturen tot 75°C. Ziektekiemen en virussen worden hierbij gedood. Industrieel wassen is echter een echte uithoudingstest voor kleding: de zeer hoge was- en droogtemperaturen, en de sterke mechanische en chemische effecten van industrieel wassen zijn uitermate veeleisend voor de kwaliteit en duurzaamheid van kleding. Fabrikanten moeten daarom bij de ontwikkeling ook met deze eisen rekening houden.

Wat kenmerkt duurzame multinormkleding?

Er is nog een criterium dat steeds belangrijker wordt, vooral voor gemeentelijke nutsbedrijven en openbare aanbestedingen: de ecologisch en sociaal verantwoorde productie van kleding. Labels die op transparante wijze aantonen dat de sociale en arbeidsbeschermingsnormen tijdens de productie worden nageleefd, spelen hierbij een rol.

In verband met de ecologische dimensie van duurzaamheid is de duurzaamheid van multinorm-kleding erg belangrijk. Als de producten lang meegaan, hoeven klanten immers niet elk jaar nieuwe kleding te kopen. Dit bespaart veel waardevolle hulpbronnen. Dit heeft niet alleen betrekking op stoffen, garens en materialen, maar gaat veel verder: bijvoorbeeld het verminderen van energieverbruik en C02-uitstoot.

Een ander punt dat bijzonder belangrijk is voor multinorm beschermende kleding is de duurzame chemische bescherming. Dit betekent dat de kleding niet steeds opnieuw geïmpregneerd hoeft te worden. Dit bespaart veel impregneermiddel, wat goed is voor het milieu, goedkoper is en het draagcomfort verhoogt omdat de kleding veel beter ademt zonder impregnering.

Multinorm beschermende kleding moet aan veel eisen tegelijk voldoen. Dit is ook de reden waarom de ontwikkeling van beschermende kleding vrij lang kan duren. Er moeten altijd veel factoren worden overwogen en geharmoniseerd voordat een collectie aan alle eisen kan voldoen en op de markt kan worden gebracht. Dit is soms erg complex en tijdrovend - maar uiteindelijk gaat het om het beschermen van levens.